Επιμέλεια: Ξένιος Μεσαρίτης
Σε νέο κύκλο δημοσιεύσεων σχετικά με το κυπριακό πρόγραμμα πολιτογραφήσεων προχώρησε το Al Jazeera.
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο του Al Jazeera μετά από μια τεράστια διαρροή εμπιστευτικών εγγράφων της Κυπριακής κυβέρνησης που ελήφθησαν από την Ερευνητική Μονάδα του Al Jazeera με την ονομασία The Cyprus Papers αποκαλύπτει ότι δεκάδες αξιωματούχοι υψηλού επιπέδου και οι οικογένειές τους αγόρασαν τα λεγόμενα "χρυσά διαβατήρια" από την Κύπρο από τα τέλη του 2017 έως τα τέλη του 2019.
Σύμφωνα με την ανάλυση, έχουν εξευρεθεί τουλάχιστον 60 πρόσωπα τα οποία αγοράσαν διαβατήρια, τα οποία όπως αναφέρει «θα είχαν απορριφθεί ως υψηλού ρίσκου» σύμφωνα με τη νομοθεσία που υπάρχει σήμερα στην ΚΔ.
Όπως αναφέρει το άρθρο, το νομοθετικό πλαίσιο έγινε πιο αυστηρό τα τελευταία χρονιά, ως αποτέλεσμα της κριτικής που δέχθηκε από εκείνους που ήθελαν να καταργηθεί.
Η ιστοσελίδα δημιούργησε μάλιστα και διαδραστικό πίνακα με τις χώρες καταγωγής όσων έκαναν αίτηση για διαβατήρια.
Οι τρεις φάσεις του Κυπριακού Σχεδίου Πολιτογραφήσεων
2013-2019
Η Κύπρος πάντα επέμενε ότι οι εγκληματίες δεν είναι ευπρόσδεκτοι να υποβάλουν αίτηση για διαβατήρια.
Οι νόμοι του 2013 απαιτούσαν:
Ο αιτών πρέπει να έχει καθαρό αρχείο.
Ο αιτών δεν πρέπει να έχει παγώσει περιουσιακά στοιχεία στην ΕΕ λόγω κυρώσεων.
Έδωσαν επίσης στο Υπουργείο Εσωτερικών εξουσίες να πραγματοποιούν «περιοδικές επιθεωρήσεις», επιτρέποντάς τους να ανακαλέσουν την ιθαγένεια όσων βρήκαν ότι είχαν παραβιάσει αυτούς τους κανόνες.
Στην πράξη, ωστόσο, εναπόκειται στους ίδιους τους αιτούντες να υποβάλουν τους δικούς τους ελέγχους ιστορικού.
Η κυπριακή αστυνομία οφείλει να διενεργεί ελέγχους παρακολούθησης στις βάσεις δεδομένων της Ευρωπόλ και της Ιντερπόλ. Και οι τράπεζες πρέπει να ερευνήσουν την πηγή των κεφαλαίων.
Οι αλλαγές του 2019
Υπό την πίεση της ΕΕ, η Κύπρος έκανε αυστηρότερους τους κανόνες.
Οι αιτούντες που είχαν απορριφθεί από αιτήσεις υπηκοότητας σε άλλα έθνη της ΕΕ απαγορεύτηκαν.
Τον Φεβρουάριο του 2019, οι υπουργοί ενέκριναν τη δημιουργία κανόνων για την απαγόρευση των αιτούντων «υψηλού κινδύνου» από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.
Στις 25 Ιουλίου, συμφωνήθηκε τελικά να απαγορευτεί η πολιτογράφιση σε:
- Αιτούντες που αντιμετωπίζουν ποινική έρευνα, ακόμη και αν δεν έχουν ακόμη κατηγορηθεί.
- Αιτούντες που είναι κατηγορούμενοι σε ποινικές διώξεις.
- Αιτούντες που είχαν λάβει ποινή φυλάκισης για σοβαρά αδικήματα, όπως δωροδοκία ή φοροδιαφυγή, ακόμη και αν αργότερα μετακινήθηκαν.
- Αιτούντες υπό έρευνα ή που είχαν διερευνηθεί από την Ιντερπόλ ή την Ευρωπόλ.
- Αιτούντες που κατέχουν ή κατείχαν ανώτερες θέσεις, μετοχές ή ενώσεις με οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις από τον ΟΗΕ, την ΕΕ και τρίτα κράτη όπως η Ρωσία, η Ουκρανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
- Πολιτικά εκτεθειμένα άτομα (ΠΕΠ): Άτομα που κατέχουν υψηλά δημόσια αξιώματα. Αυτό περιλαμβάνει αιτούντες των οποίων τα μέλη της οικογένειας έχουν υπηρετήσει σε κρατικούς ρόλους. Αργότερα διευκρινίστηκε ότι οι άνθρωποι παρέμειναν ΠΕΠ για πέντε χρόνια αφότου αυτοί ή τα μέλη της οικογένειάς τους άφησαν τον εν λόγω ρόλο.
Διαβάστε επίσης: Νέος γύρος δημοσιεύσεων από το Al Jazeera για τα "χρυσά διαβατήρια"
31 Ιουλίου 2020
Το κυπριακό κοινοβούλιο ψήφισε νόμους που έδωσαν στην κυβέρνηση περισσότερες εξουσίες για να άρει την παραχώρηση κυπριακών διαβατηρίων:
- Εάν ο αιτών απέκτησε το διαβατήριο με απάτη, δόλια ή ψευδείς δηλώσεις.
- Εάν ο αιτών ντροπιάζει την Κυπριακή Δημοκρατία ή παραβιάζει το νόμο. Εάν ο αιτών διαπράξει ένα έγκλημα που φέρει ποινή πέντε ετών και άνω ή πράξει "ηθική βλασφημία" εντός των δέκα ετών από τότε που γίνεται Κύπριος πολίτης.
- Εάν ο αιτών ζητηθεί από την Ιντερπόλ, την Ευρωπόλ ή τιμωρήθηκε τα δέκα χρόνια μετά την απόκτηση κυπριακού διαβατηρίου.
Οι επικριτές των νέων νόμων λένε ότι δεν προχωρούν αρκετά, επειδή δεν περιλαμβάνουν διατάξεις για την απόσυρση διαβατηρίων από άτομα που δεν θα ήταν επιλέξιμα σύμφωνα με τους κανόνες του 2019, αλλά εφαρμόστηκαν πριν τεθούν σε ισχύ.