Του Ξένιου Μεσαρίτη
Μπαίνουμε και επίσημα στον χορό για την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2022.
Ενώπιον της σημερινής συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου τέθηκε το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2022 όπου αναλύθηκαν οι στόχοι, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι αλλά και οι κρατικές δαπάνες που έπονται το επόμενο έτος.
Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2022 και του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου 2022-2024, συμπεριλαμβανομένου του προϋπολογισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων, παρουσιάζει χρηματοδοτικά ελλείμματα ύψους €1,2 δις για το 2022, €1,5 δις για το 2023 και €1,7 δις για το 2024.
Αναφέρθηκε ενώπιον του Υπουργικού πως λόγω του γεγονότος ότι το δημόσιο χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, παραμένει σε υψηλά επίπεδα, καθίσταται απόλυτα αναγκαία η τήρηση των οροφών, οι οποίες στις πλείστες των περιπτώσεων αυξάνονται στον προϋπολογισμό του 2022.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών το δημόσιο χρέος για το 2021 εκτιμάται να μειωθεί σημαντικά και να περιοριστεί στο 107,8% του ΑΕΠ σε σύγκριση με ποσοστό ύψους 119,1% περί τα τέλη του προηγούμενου χρόνου
Οι στόχοι του προϋπολογισμού του 2022
Ανάμεσα στους στόχους που έχουν τεθεί στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2022 είναι η υλοποίηση σημαντικών έργων και δράσεων όπως, μεγάλων οδικών έργων, η ανέγερση του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Κύπρου, υδρευτικών έργων, έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, δράσεων ενίσχυσης της πράσινης οικονομίας, προγραμμάτων ενίσχυσης της έρευνας και της καινοτομίας, δράσεων αναβάθμισης του Τουριστικού Προϊόντος κλπ.
Τονίζεται ότι ανάμεσα στους κύριους στόχους είναι η βιώσιμη ανάκαμψη από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία του COVID-19 και η αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της και η επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας.
Οι μεγαλύτεροι δημοσιονομικοί κίνδυνοι
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Economy Today το Υπουργείο Οικονομικών έχει αξιολογήσει και παρουσιάσει ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου τους κυριότερους δημοσιονομικούς κινδύνους που έχει να αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία το επόμενο διάστημα.
Κύριος κίνδυνος αποτελεί τυχόν έξαρση της πανδημίας του κορωνοϊού στην κυπριακή επικράτεια, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Επίσης, Από τις συνεχιζόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας λόγω του πολύ ψηλού ακόμα ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων (παρά τη σημαντική μείωση που έχει επιτευχθεί).
Το Υπουργείο κρούει επίσης τον κώδωνα του κινδύνου από προκλήσεις και υπέρμετρες δαπάνες που ενδέχεται να προκύψουν από τη μη εύρυθμη λειτουργία του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ) καθώς και της εύρυθμης λειτουργίας του ΟΚΥπΥ.
Σημειώνεται ότι οι μεταβιβαστικές πληρωμές που αποτελούνται κυρίως από τις κοινωνικές παροχές, τις χορηγίες προς οργανισμούς δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου και τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης καθώς και τη συνεισφορά προς τα Ταμεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το ΓεΣΥ και τον προϋπολογισμό της ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί κατά 8% και να περιοριστεί στα €3.049,2 εκ. σε σύγκριση με €3.319,6 εκ. το 2021.
Κυριότερος δυνητικός εξωτερικός κίνδυνος βραχυπρόθεσμα αποτελεί η τυχόν περαιτέρω εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού, ειδικά σε χώρες με τις οποίες η Κύπρος διατηρεί στενή οικονομική σχέση, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ρωσία. Μια τέτοια εξέλιξη αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία της Κύπρου, ειδικά μέσω του τομέα του τουρισμού.
Αυξάνονται οι δαπάνες προσωπικού και οι αναπτυξιακές δαπάνες
Ο προϋπολογισμός για το 2022 συνεχίζει να περιλαμβάνει μέτρα συγκράτησης της απασχόλησης και του ύψους των επιδομάτων και οικονομικών ωφελημάτων, αναφέρθηκε ενώπιον του Υπουργικού.
Ωστόσο, όπως καταγράφεται στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού οι δαπάνες προσωπικού περιλαμβανομένων των συντάξεων και των φιλοδωρημάτων υπολογίζονται να αυξηθούν κατά 3,2% και να ανέλθουν στα €3.043 εκ. (2022) σε σύγκριση με €2.946.3 εκ. (2021).
Όπως αναφέρουν πηγές του Υπουργείου Οικονομικών, η πιο πάνω αύξηση οφείλεται κυρίως, στην καταβολή της ΑΤΑ, των προσαυξήσεων και αύξησης της απασχόλησης.
Οι αναπτυξιακές δαπάνες (έργα υπό κατασκευή, συγχρηματοδοτούμενα έργα, εκπαιδεύσεις, χορηγίες σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, πάγια, κλπ.) αναμένεται να αυξηθούν κατά 10% το 2022 και να φθάσουν στα €1.133,3 εκ. σε σύγκριση με €1.032εκ. το 2021. Η πιο πάνω αύξηση παρατηρείται λόγω έναρξης της υλοποίησης μεγάλων αναπτυξιακών έργων συμπεριλαμβανομένων, οδικών, κτιριολογικών και άλλων έργων καθώς για την προώθηση έργων που έχουν περιληφθεί στο ΣΑΑ.
Πρόσθετα, και πέρα των πιο πάνω πρωτογενών δαπανών, οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους (αποπληρωμές δανείων και τόκοι) παρουσιάζουν μείωση της τάξης του 15% για το 2022 και συγκεκριμένα υπολογίζονται στα €2,507 εκ. σε σύγκριση με €2,955 εκ. το 2021.
Σε ποια υπουργεία είναι οι μεγαλύτερες υπερβάσεις
Μεταξύ του συνόλου των πιστώσεων του Π/Υ του 2022 και ΜΔΠ 2022-2024 και των συνολικών οροφών που είχαν καθοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο παρατηρούνται υπερβάσεις ύψους €70 εκ. (2022), €248,2 εκ. (2023) και €348,4 εκ. (2024).
Για το 2022, οι εν λόγω υπερβάσεις οφείλονται, κυρίως, στις υπερβάσεις από τις οροφές στους π/υ των Υπουργείων, Παιδείας, Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας (€24,4 εκ.), Εσωτερικών (€19 εκ.), Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (€17,1 εκ.), Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης (€16,1 εκ.), και Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας (€8,7 εκ.).