Υπερβολικές ανισορροπίες και αυξημένους δημοσιονομικούς κινδύνους αντιμετωπίζει η Κύπρος βάσει της μεταμνημονιακής αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Στην έκθεση για την Κύπρο (Post-Programme Surveillance Report), τονίζεται ότι η οικονομία ανέκαμψε αρκετά από την ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού, ωστόσο η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα έχει αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα στο νησί.
Μετά από μια ύφεση 5% το 2020, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,5% το 2021, ξεπερνώντας τα επίπεδα του 2019.
Τόσο η εγχώρια όσο και η εξωτερική ζήτηση συνέβαλαν στην ανάπτυξη.
Σημειώνεται ότι η εγχώρια ζήτηση υποστηρίχθηκε από τα δημοσιονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Στην εξωτερική ζήτηση, ο κύριος μοχλός ανάπτυξης ταν οι εξαγωγές επιχειρηματικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, ενώ ο τουριστικός τομέας ανέκαμψε μόνο ως ένα σημείο.
Η ρωσική εισβολή θα πλήξουν βασικούς τομείς της κυπριακής οικονομίας
Το 2022, αναμένεται ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι σχετικές κυρώσεις θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον τουρισμό, στον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, στις επιχειρήσεις και στις εξαγωγές αναφέρει η Έκθεση.
Επιπλέον, η προβλεπόμενη ανάκαμψη του πληθωρισμού σε περίπου 5,2% το 2022, κυρίως λόγω των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου, αναμένεται να διαβρώσει την αγοραστική δύναμη με αρνητικές επιπτώσεις στην ιδιωτική κατανάλωση. Ως εκ τούτου, το πραγματικό ΑΕΠ έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω σε περίπου 2,3% στις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής, δηλαδή 1,8 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο σε σύγκριση με τις χειμερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Επιτροπής του 2022.
Όπως σημειώνεται, η αναμενόμενη επιβράδυνση αναμένεται να επηρεάσει την αγορά εργασίας με ελαφρά αύξηση της ανεργίας. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να επιδεινωθεί λόγω της αναμενόμενης επιβράδυνσης των εξαγωγών υπηρεσιών σε συνδυασμό με την αυξημένη αξία των εισαγωγών πετρελαίου.
Στο 3,5% η ανάπτυξη το 2023
Το 2023 η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,5%. Ωστόσο, επισημαίνεται, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικοί καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης λόγω της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και του εύρους των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, καθώς και της μελλοντικής εξέλιξης της πανδημίας.
Κρούουν τον κώδωνα για τα δημοσιονομικά
Όπως τονίζεται παρά την αξιοσημείωτη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης το 2021, οι επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία αναμένεται επίσης να αυξήσουν κινδύνους για τις δημοσιονομικές προοπτικές.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε στο 1,7% του ΑΕΠ το 2021, από 5,8% του ΑΕΠ το προηγούμενο έτος.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να βελτιωθεί κάπως το 2022, παρά την επιβράδυνση της οικονομίας και να μειωθεί περαιτέρω το επόμενο έτος. Οι δημοσιονομικές προοπτικές περικλείονται από υψηλούς καθοδικούς κινδύνους. Ειδικότερα, τα φορολογικά έσοδα από τους τομείς του τουρισμού και των επαγγελματικών υπηρεσιών θα μπορούσαν να επηρεαστούν περισσότερο από ό,τι αναμενόταν από τις επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Επιπλέον, υψηλότερο από το αναμενόμενο κόστος που σχετίζεται με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις δημοσιονομικές προοπτικές. Επιπλέον, η σχεδιαζόμενη επέκταση της ΚΕΔΙΠΕΣ, της κρατικής εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, σε εθνική θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τα δημόσια οικονομικά το 2022.
Σύμφωνα με την ΕΕ, η ικανότητα της Κύπρου να αποπληρώσει το χρέος της στον ESM είναι υγιής, αναφέρει η Έκθεση.
Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες για το υπόλοιπο του 2022 καλύπτονται μέσω ενός σημαντικού ταμειακού αποθέματος. Συνολικά, το βελτιωμένο πρωτογενές ισοζύγιο και οι χαμηλότερες αποπληρωμές χρέους έχουν ως αποτέλεσμα χαμηλότερες ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες για την περίοδο 2022-2023 από ό,τι το 2021.
Αφού αυξήθηκε σημαντικά το 2020, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ συνέχισε τη πτωτική του πορεία πριν από την COVID-19 το 2021, πέφτοντας από 115 % του ΑΕΠ το 2020 σε 103,6%. Το δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια, υποστηριζόμενο από την αύξηση του ΑΕΠ και τα πρωτογενή πλεονάσματα. Οι αποπληρωμές δανείων στον ESM θα ξεκινήσουν το 2025.