Του Ξένιου Μεσαρίτη
Οι επικρατέστεροι τρεις υποψήφιοι για την προεδρία της Δημοκρατίας απαντούν 13+1 ερωτήσεις που καθορίζουν την πορεία της κυπριακής οικονομίας.
Το EconomyToday ανάμεσα σε αρκετές καυτές ερωτήσεις που θα μπορούσαν να τεθούν, επέλεξε 14, ώστε να ξεδιπλωθούν στους αναγνώστες και ψηφοφόρους οι επιλογές του καθενός από τους δυνητικά επόμενους επικεφαλής του κράτους της επόμενης πενταετίας.
Διαβάστε τι απαντούν για το 2023, τα επιτόκια και τον πληθωρισμό
Κατά αλφαβητική σειρά οι Αβέρωφ Νεοφύτου, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Νίκος Χριστοδουλίδης τοποθετούνται για τις εξελίξεις που φέρνει το γεμάτο προκλήσεις 2023, τον πληθωρισμό, τις αυξήσεις επιτοκίων, το δημόσιο τομέα, τη φορολογική μεταρρύθμιση, το μερίδιο του τουρισμού στο ΑΕΠ, τη διαφθορά, την ενεργειακή πολιτική, το μεταναστευτικό και το παραγωγικό μοντέλο της κυπριακής οικονομίας.
Μέσα από τις απαντήσεις των τριών διαφαίνονται ως ένα σημείο τα προσχέδια του κάδρου της κυπριακής οικονομίας για την περίοδο των επόμενων πέντε ετών για την οποία θα κληθούν να αποφασίσουν με τη ψήφο τους οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Διαβάστε τι απαντούν οι τρεις υποψήφιοι για για Διαφθορά, Real estate, Ενέργεια και Κατεχόμενα
5 Γίνονται λόγοι για συγκαλυμμένη ανεργία, αφού στο περίπου 6% του σημερινού ποσοστού ανεργίας δεν συμπεριλαμβάνονται οι λήπτες του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, ενώ κλάδοι διαμαρτύρονται για έλλειψη εργατικού δυναμικού. Υπάρχουν προτάσεις ούτως ώστε να καλυφθεί το κενό που δημιουργείται στην αγορά εργασίας με τροποποιήσεις της νομοθεσίας που αφορά το ΕΕΕ;
ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ
Έχω δηλώσει και δημόσια, με κάθε ταπεινότητα, ότι η σημερινή Κύπρος αντιμετωπίζει προβλήματα που είναι και αποτέλεσμα της επιτυχίας της. Διότι είναι επιτυχία σε αυτές τις εύθραυστες όσο ποτέ παγκόσμιες συνθήκες, ένα από τα βασικά μας προβλήματα να είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Άρα με κανένα τρόπο δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανεργία από αυτή που καταγράφεται. Ίσως το αντίθετο.
Γεγονός που συνάδει άμεσα και με τα τελευταία στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας και μας δείχνουν ότι έχουμε καταγράψει τη μεγαλύτερη μείωση της ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα χρόνο, -3,7%. Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι μια μεταρρύθμιση που σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε με στόχο να δημιουργηθεί ένα δίκτυ κοινωνικής προστασίας, το οποίο να βοηθά και να στηρίζει τους πολίτες και τις οικογένειες όταν χρειάζονται τη στήριξη αυτή. Όταν η ανεργία στην Κύπρο είχε ξεπεράσει το 16%, οι οικογένειες που στηρίχθηκαν από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ήταν περί τις 40.000, ενώ με τη μείωση της ανεργίας από το 2016 μέχρι σήμερα, υπήρξε μια ανάλογη μείωση των δικαιούχων Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Το ΕΕΕ πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να μετατραπεί ως επίδομα για εργασία και όχι να συνεχίσει να είναι επίδομα μη εργασίας.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Δεν πρόκειται να μπω στη διαδικασία να αμφισβητήσω τους αριθμούς, ωστόσο θα συμφωνήσω πως υπάρχουν δείκτες που ξεκάθαρα δείχνουν προς μια μερίδα των εργαζομένων που είναι οικονομικά ευάλωτοι παρόλο που εργάζονται. Αυτό γιατί τα εισοδήματά τους είναι πολύ μικρά ή γιατί είναι μερικώς απασχολούμενοι, είτε γιατί είναι γυναίκες και νέοι υποαμειβόμενοι ή γιατί η εργασία τους δεν έχει σχέση με τα προσόντα, τις δεξιότητες και την κατάρτισή τους ή/και όλα αυτά μαζί. Την ίδια ώρα, ναι υπάρχουν τομείς της οικονομίας που καταγράφουν μεγάλα κενά. Εμείς πιστεύουμε τα κενά αυτά δεν θα καλυφθούν από τη μια μέρα στην άλλη και εμάς μας προκαλούν προβληματισμό, γιατί αν αφεθούν ακόμη μια πενταετία, να είστε σίγουροι πως θα μολύνουν και άλλους τομείς της οικονομίας και τις συνέπειες θα τις νιώσει η κοινωνία. Είναι γι’ αυτό που θέλουμε μια εκπαιδευτική πολιτική, μια μεταναστευτική πολιτική και μια δημογραφική πολιτική που να ξεκινά όχι από αγκυλώσεις και στερεότυπα, αλλά από το γεγονός πως υπάρχουν ανάγκες και αυτές πρέπει να καλυφθούν. Λυπάμαι να επισημάνω, πως χαραμίσαμε δέκα χρόνια με μια κυβέρνηση που θεωρεί το πρόβλημα προσωρινό, που θεωρεί πως αφορά μόνο συγκεκριμένους τομείς. Νομίζετε πως θα αλλάξουν στάση και πολιτικές τα επόμενα πέντε; Όσο για το ΕΕΕ, όπως καταλαβαίνετε εμείς δεν θεωρούμε πως το πρόβλημα δεν θα λυθεί, ούτε και προκαλείται από το γεγονός πως ίσως μερικοί να το εκμεταλλεύονται. Για εμάς είναι πολύ πιο βαθύ από αυτό που έγκειται στα δομικά προβλήματα της αγοράς εργασίας, όπως σας έχω ήδη πει πιο πάνω.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
Είναι γεγονός ότι όταν θεσμοθετήθηκε το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) ήταν ένα αναγκαίο και ορθό, οριζόντιο μέτρο το οποίο στήριξε πολλούς συμπολίτες μας κατά τη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης. Το ΕΕΕ όπως και η γενικότερη Επιδοματική Πολιτική του Κράτους θα πρέπει να επαναξιολογηθούν στη βάση των σημερινών δεδομένων.
Στο πρόγραμμα διακυβέρνησής μας προτείνουμε τον εξορθολογισμό του ΕΕΕ αφού εκπονηθεί Σχέδιο Αξιολόγησης και Βελτίωσής του, ώστε να αντιμετωπιστούν τα όποια προβλήματα έχουν παρουσιαστεί κατά την εφαρμογή του.
Όσον αφορά τη γενικότερη Επιδοματική Πολιτική του κράτους, στόχος μας είναι να τη βελτιώσουμε και να την εκσυγχρονίσουμε. Προς αυτή την κατεύθυνση προχωρούμε με εκπόνηση μελέτης, η οποία θα χαρτογραφεί τα υφιστάμενα επιδόματα, ώστε να προχωρήσουμε με εισηγήσεις για νέες πολιτικές στη βάση των πραγματικών αναγκών όλων των ομάδων του πληθυσμού, λαμβάνοντας και στήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντα σύμφωνα με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας και παράλληλα συνδέουμε την επιδοματική πολιτική του κράτους με την αγορά εργασίας.
6 Στο « Όραμα 2035» του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας γίνεται αναφορά ότι ένας από τους κυριότερους κίνδυνους της κυπριακής οικονομίας είναι ότι 30% των υφιστάμενων θέσεων εργασίας στην Κύπρο θα αντικατασταθούν από την τεχνολογία και την αυτοματοποίηση. Ποια είναι η πολιτική αντιμετώπισης του συγκεκριμένου φαινομένου να διασυνδέσετε την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας;
ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ
Είναι δεδομένο ότι η κατεύθυνση του σχολείου πρέπει να αλλάξει, διότι είναι πεποίθησή μου ότι στο προσεχές μέλλον οι νέες τεχνολογίες και το ποσοστό των εργαζόμενων σ’ αυτόν τον τομέα, είναι οι παράγοντες που καθιστούν μια χώρα δυνατή. Για να προλάβουμε όμως αυτό το τρένο, πρέπει σήμερα να κάνουμε την αρχή. Και η αρχή γίνεται αν μετακινηθούμε από την αποκλειστική εστίαση στη μετάδοση της «ξερής» γνώσης και να πάμε στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων, τη συνδυαστική και δημιουργική σκέψη, την ομαδική εργασία στα σχολεία.
Παράλληλα, πρέπει όπως σωστά τονίζετε, να συνδέσουμε την εκπαίδευση με την εργασία. Το δήλωσα και δημόσια και θα επιμείνω σε αυτό παρά τις αντιδράσεις. Οι παράγοντες της αγοράς είναι οι καταλληλότεροι για να μιλήσουν στους μαθητές για την αγορά εργασίας. Όχι για να αντικαταστήσουν τους καθηγητές αλλά για να εξηγήσουν τις ανάγκες της οικονομίας τα επόμενα 10-15 χρόνια. Σ΄ αυτό το πλαίσιο μπορούν να συνεισφέρουν φορείς όπως το ΚΕΒΕ, η ΟΕΒ, ο ΠΑΣΥΞΕ, το ΣΤΕΚ, το Techisland, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να μιλήσουν για τα επαγγέλματα του μέλλοντος και τις ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς.
Την ίδια ώρα με αυτό τον τρόπο μπορούμε να διορθώσουμε ακόμη μια στρέβλωση, ακολουθώντας και τα όσα η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει για την παιδεία. Η κατεύθυνση σήμερα είναι προς τις θετικές επιστήμες, την τεχνολογία, την καινοτομία, τη μηχανική, την πληροφορική (τα γνωστά STEM: Science, Technology, Engineering, Maths).
Την ίδια ώρα πρέπει να στηρίξουμε και να ενθαρρύνουμε τις νέες γυναίκες να στοχεύσουν πιο ψηλά και να σπάσουν τις γυάλινες οροφές.
Είναι δυστυχώς σπάνιο να συναντούμε σήμερα γυναίκες μηχανικούς υπολογιστών εφόσον υπο-εκπροσωπούνται σε τομείς σπουδών που άπτονται των θετικών επιστημών, της τεχνολογικής έρευνας και εφαρμογής. Από τους 100 εργαζόμενους στο software σήμερα, μόνο οι 3 είναι γυναίκες κι αυτό πρέπει να αλλάξει.
Ταυτόχρονα να εστιάσουμε και στις Τεχνικές Σχολές. Προανέφερα ότι δεν θα εγκαταλείψουμε τους παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας που έχουν τη δική τους συνεισφορά στο ΑΕΠ. Και αναφέρομαι στον κατασκευαστικό τομέα και στην ξενοδοχειακή βιομηχανία. Η τεχνική εκπαίδευση αποτελεί το 21% της δημόσιας εκπαίδευσης. Αν υπολογιστεί και η ιδιωτική εκπαίδευση, τότε το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 17%. Ο μέσος όρος της τεχνικής εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχεται στο 50%. Βλέπουμε λοιπόν ότι και εδώ υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια βελτίωσης.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Πολύ σωστά το εντόπισε το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας και εγώ θα πρόσθετα πως τα πράγματα θα είναι ακόμη πιο έντονα. Φοβάμαι πως τώρα βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου και είναι για αυτό που πρέπει να αλλάξουμε ρότα στον τρόπο διακυβέρνησης. Θα αλλάξουμε επαγγέλματα, θα προσαρμοστούμε ή θα χαθούμε. Τελείωσαν οι εποχές που κάναμε σε όλη μας τη ζωή μόνο μια δουλειά και το κράτος θα πρέπει να προσαρμόσει τις πολιτικές του. Δεν πρέπει να πολεμήσει την τεχνολογία και την αυτοματοποίηση αλλά να τις υιοθετήσει το συντομότερο και να φροντίσει για την επανεκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού μέσα από τη διά βίου μάθηση. Χρειαζόμαστε μια ηγεσία που να μπορεί να δώσει κατεύθυνση προς αυτή την αλλαγή και όχι κάποιους που να μας καθησυχάζουν πως τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Ο κόσμος αλλάζει και η Κύπρος πρέπει να προσαρμοστεί με μια εκπαιδευτική πολιτική που να το θέτει αυτό στον πυρήνα της και μια κοινωνική πολιτική που να θεωρεί φυσιολογικό πως κάποιοι θα μείνουν πίσω και πως θα χρειαστούν βοήθεια να προφτάσουν τις εξελίξεις. Θα χρειαστούμε την ΕΕ αρωγό μας με κονδύλια, τους συνδικαλιστές μαζί μας και τους επιχειρηματίες έτοιμους να αλλάξουν. Έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο και τώρα θα πρέπει να τρέξουμε να προλάβουμε άλλα κράτη, με παρόμοια μεγέθη όπως τα δικά μας που έχουν ήδη ξεκινήσει τον μετασχηματισμό της οικονομίας τους.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
Η Κύπρος είναι μια μικρή ευρωπαϊκή ανοιχτή οικονομία και ως τέτοια επηρεάζεται από τις παγκόσμιες ευκαιρίες και προκλήσεις. Στόχος μας είναι μια χώρα η οποία να αποτελεί «ιδανικό τόπο για να εργάζεται, να ζει και να αναπτύσσεται επιχειρηματικά ο καθένας», όπως εύστοχα αποτυπώνεται στο «Όραμα 2035» για την οικονομία, που ετοιμάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας και το οποίο εντάσσουμε στο δικό μας ανθρωποκεντρικό μοντέλο. Η αγορά εργασίας πρέπει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται ανάλογα με τη φύση των οικονομικών εξελίξεων και αλλαγών. Δεδομένου ότι η αγορά εργασίας αποτελεί βασικό συντελεστή της οικονομικής ανάπτυξης, το κράτος πρέπει να αναπτύξει τέτοιες πολιτικές έτσι ώστε να συμβάλει στην καταπολέμηση της ανεργίας και στην αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού στους υποσχόμενους τομείς ανάπτυξης της οικονομίας. Η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς μας στόχους. Αυτό προϋποθέτει την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων και την παροχή κινήτρων, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχής διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και με τις νέες ανάγκες όπου αυτές εμφανίζονται. Μέσα από το πρόγραμμά μας παρουσιάζουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο εθνικής στρατηγικής. Δίνουμε έμφαση στην ανάπτυξη των τεχνικών σχολών, στη σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα) με τις επιχειρήσεις και στην ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων για τη νέα εποχή. Η τεχνολογία καταργεί υφιστάμενες θέσεις εργασίας, όμως δημιουργεί άλλες – αντίστοιχα λειτούργησε και η αγορά εργασίας κατά τη βιομηχανική επανάσταση. Ως κράτος πρέπει να αδράξουμε την ευκαιρία ώστε να αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες και τις νέες θέσεις εργασίας για να επωφεληθούμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό από τη μετάβαση στην Ψηφιακή και στην Πράσινη Οικονομία.
7 Η πανδημία έδειξε το πόσο ευάλωτες είναι οι οικονομίες που έχουν μεγάλη εξάρτηση από τον τουρισμό. Ποια τα πλάνα σας, έχοντας γνώση ότι η συμβολή του τουρισμού στο κυπριακό ΑΕΠ ξεπερνά το 17%;
ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ
Και όμως η Κύπρος κατάφερε να έχει μικρότερη ύφεση κατά την πανδημία από τον μέσο όρο της Ε.Ε. αλλά και ισχυρότερη ανάκαμψη τόσο το 2021 όσο και το 2022. Και αυτό σχετίζεται με το νέο βιώσιμο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, με στόχευση και σε άλλους τομείς της οικονομίας. Κι αυτό δεν είναι απλή διακήρυξη, τα θεμέλια έχουν ήδη μπει και βλέπουμε ήδη τα αποτελέσματα.
Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, αναφέρομαι στις επενδύσεις 700 εκατ. στο καζίνο, την ολοκλήρωση της μαρίνας της Αγίας Νάπας με κόστος 1 δις ευρώ, την επένδυση στη μαρίνα και το λιμάνι της Λάρνακας που θα ξεπεράσει η επένδυση τα 2 δις, τα εκατοντάδες εκατομμύρια που επενδύθηκαν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια και σχολεία, τις επενδύσεις στον τομέα της υγείας με το ισραηλινό νοσοκομείο Hadassah να είναι εδώ στην Κύπρο όπως και η CVC Capital Partners αλλά και τα μεγάλα funds όπως η Mitsubishi, η 3η από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους κολοσσούς, όπως και η Aramco. Ξεκινήσαμε με υπό διαχείριση 2 δις ευρώ funds στην Κύπρο και σήμερα είναι πάνω από 12 δις ευρώ.
Αυτές οι επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα δείχνουν πως δεν είμαστε εξαρτώμενοι από τον τουρισμό αλλά έχουμε θέσει με τα κατάλληλα κίνητρα και πολιτικές μας ήδη ένα ευρύτερο πλαίσιο ενίσχυσης της οικονομίας μας.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Ο τουρισμός γενικά είναι ευαίσθητος τομέας, με την έννοια ότι διεθνείς συγκυρίες και εξωγενείς παράγοντες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη ροή επισκεπτών. Αυτούς τους παράγοντες δεν μπορούμε να τους ελέγξουμε, με αποτέλεσμα να καλούμαστε να διαχειριστούμε τις συνέπειές τους. Ένα παράδειγμα είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία. Δεν μπορούμε να περιμένουμε ροή τουριστών από την Ουκρανία για όσο συνεχίζεται ο πόλεμος. Γενικότερα, είναι δύσκολη η προσέλκυση επισκεπτών από την Ευρώπη όταν μαίνεται ο πληθωρισμός σε υψηλά επίπεδα και τα εισοδήματα των πολιτών μειώνονται. Συνεπώς για εμάς ο τουρισμός παραμένει μια βιομηχανία που χρειάζεται ενίσχυση αλλά και μέτρα θωράκισης έναντι αυτών των εξωγενών και απρόβλεπτων συνθηκών. Το πρώτο βήμα, είναι η πραγματική επέκταση της τουριστικής περιόδου. Το ακούμε εδώ και δεκαετίες, όμως ελάχιστα βήματα έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Κυρίως η Πάφος και η ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, έχουν έντονη εποχικότητα. Αυτό μπορεί να ξεπεραστεί όταν δώσουμε χαρακτήρα στο τουριστικό προϊόν που δεν θα συνδέεται απαραίτητα με τον ήλιο και τη θάλασσα. Αν γνωρίζει για παράδειγμα μία ομάδα ότι στην Κύπρο υπάρχουν τα κατάλληλα αθλητικά κέντρα για προετοιμασία αθλητών ή αν ένας όμιλος εταιρειών ότι υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές για τη διοργάνωση συνεδρίων, εύκολα θα επέλεγε τη χώρα μας για αυτές τις δραστηριότητες. Στόχος εν τέλει είναι να συνδεθεί το όνομα της Κύπρου με την κάλυψη συγκεκριμένων πακέτων αναγκών που δύσκολα μπορούν να βρουν αλλού και τα οποία θα συνδυάζουν ποιοτικές υπηρεσίες και πολύ ανταγωνιστικές τιμές. Για να μπορέσει όμως να γίνει αυτό, πρέπει να διασφαλίσουμε την εύκολη πρόσβαση στο νησί. Αυτό θα επιτευχθεί μέσα από τη διασφάλιση σταθερών και πυκνών δρομολογίων από και προς διάφορες σημαντικές πόλεις του εξωτερικού αλλά και κυρίως με κοντινούς αεροπορικούς κόμβους. Εφόσον όλα τα παραπάνω μπουν σε τροχιά υλοποίησης θα δώσουμε την ευκαιρία σε ξενοδοχειακές και τουριστικές μονάδες να παραμένουν ανοιχτές και τον χειμώνα με επιδότηση της απασχόλησης αντί της ανεργίας, στο μοντέλο επιδότησης κατά την πανδημία.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
Ο τουρισμός αποτελεί διαχρονικά έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς. Η παγκόσμια υγειονομική κρίση που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020, απέδειξε και πάλι την πολυσήμαντη αξία του τουρισμού για τη χώρα, αφού αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα ανάκαμψης της οικονομίας το 2022, ενώ παράλληλα διαφάνηκε και το πόσο ευάλωτο είναι σε εξωτερικές κρίσεις. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ο στόχος πρέπει να είναι η ενίσχυση του μεριδίου αγοράς στις στοχευμένες αγορές αλλά και της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού μας προϊόντος με την προώθηση και την παροχή κινήτρων, ώστε οι τουριστικές επιχειρήσεις να παραμένουν σε λειτουργία σε ολόχρονη βάση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο διευρύνουμε την αγορά στόχευσης με την παράλληλη συνεχή βελτίωση και προσαρμογή των εμπειριών που προσφέρονται.
8 Οι τουρίστες που έρχονται στην Κύπρο έχουν από τις χαμηλότερες κατά κεφαλήν δαπάνες κατά τη διαμονή τους, κάτι που σηματοδοτεί ότι υπάρχουν προοπτικές αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος. Ποιες πολιτικές μπορούν να συνεισφέρουν στη βελτίωση του τουριστικού μας προϊόντος;
ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ
Η εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής για τον Τουρισμό είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την Επόμενη Μέρα αυτής της μεγάλης μας βιομηχανίας. Με στόχο να πετύχουμε την ποιοτική αναβάθμιση και αισθητή απεξάρτηση από πολύ μικρό αριθμό αγορών και παροχών. Και ήδη βλέπουμε ότι η φετινή χρονιά κατέγραψε σημαντική αύξηση στο κατά κεφαλήν εισόδημα.
Προχωρούμε αποφασιστικά για να πετύχουμε ολόχρονο τουρισμό υψηλής ποιότητας, καθώς και τη διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος με ειδικές κατηγορίες όπως ο αθλητικός, ο πολιτιστικός, ο γαστρονομικός, ο θρησκευτικός, ο τουρισμός συνεδρίων, ο αγροτουρισμός, η οινοποίηση και η κατοχύρωση παραδοσιακών προϊόντων. Προχωράμε παράλληλα στην αποτελεσματική θεσμοθέτηση της οικοτεχνίας και ακόμη πιο καινοτόμες πρωτοβουλίες, όπως αυτή του επισκέψιμου αγροκτήματος.
Ήδη, καταθέσαμε νομοσχέδιο για το επισκέψιμο αγρόκτημα. Μια πρόταση νόμου που ενισχύει τόσο το εισόδημα των γεωργών και των κτηνοτρόφων μας όσο και τον τουρισμό μας.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Οι τουρίστες που επισκέπτονται την Κύπρο προέρχονται από διάφορες κατηγορίες και όχι μόνο από αυτές με τις χαμηλότερες δαπάνες. Σίγουρα η φετινή χρονιά έδειξε ότι η μέση δαπάνη μπορεί να αυξηθεί. Έφυγε ο όγκος των all inclusive Ρώσων και αυξήθηκαν οι Ευρωπαίοι που ήρθαν πιο πολύ για να εξερευνήσουν το νησί αντί να περιοριστούν στις ανέσεις ενός ξενοδοχείου. Φυσικά πρέπει να πούμε ότι μετά και τον εγκλεισμό της πανδημίας, ο κόσμος ενδεχομένως να ήταν σε θέση και διάθεση να ξοδέψει περισσότερα για την προσωπική του ψυχαγωγία. Μερίδιο σ’ αυτό ίσως να έχει και ο πληθωρισμός. Εμείς καλούμαστε να διατηρήσουμε ένα υψηλό ποσό κατά κεφαλήν δαπάνης. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε σχεδιάσει συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα αναβαθμίσουν ποιοτικά το τουριστικό μας προϊόν, ώστε να μπορεί να ανταγωνιστεί σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες. Ξέρετε, εμείς δεν μπορούμε να συναγωνιστούμε χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τουρκία. Μπορούμε όμως κάλλιστα να επενδύσουμε στο εργατικό προσωπικό. Με αναβαθμισμένες δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες τουριστικές σχολές που θα προσελκύουν σε ξενόγλωσσα προγράμματα Κύπριους και κοινοτικούς φοιτητές, που έπειτα θα διοχετεύονται στην τουριστική βιομηχανία. Παράλληλα, θα αναπτυχθεί μία στρατηγική προώθησης της Κύπρου βασισμένη στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που δημιουργούνται μέσα από την οικοδόμηση ταυτότητας στο τουριστικό προϊόν που ανέφερα προηγουμένως. Τέλος, βασικός πυλώνας της πολιτικής μας, είναι η προσέλκυση επενδύσεων με σκοπό τα έργα υποδομής που αφορούν τον τουρισμό, όπως η πρόσβαση σε υπηρεσίες στις ορεινές περιοχές, τα εξειδικευμένα κέντρα υγείας και τα αθλητικά κέντρα. Όλα αυτά μπορούν να αναβαθμίσουν το προϊόν και τις υπηρεσίες που παρέχονται.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
Κομβικό σημείο για την επιτυχή ανάπτυξη του τουριστικού τομέα αποτελεί η δημιουργία της κατάλληλης κουλτούρας, η προώθηση του τουρισμού με στοχευμένο και σύγχρονο μάρκετινγκ και η ενίσχυση της συνδεσιμότητας του νησιού. Μέσα στο πλαίσιο αυτό επικαιροποιούμε και ενισχύουμε τη Στρατηγική Τουρισμού 2030, δημιουργούμε Φορέα Προβολής και μεταξύ άλλων, επενδύουμε στην οικονομική διπλωματία με στόχο την εδραίωση σχέσεων με άλλα κράτη και με παγκόσμιους τουριστικούς κολοσσούς, ώστε να ενδυναμώσουμε υφιστάμενες και να αναπτύξουμε νέες αγορές. Στο πλαίσιο ενίσχυσης της Στρατηγικής Τουρισμού, προωθούμε την περαιτέρω ανάπτυξη της ενδοχώρας και της υπαίθρου, βελτιώνοντας την προσβασιμότητα από και προς τα αστικά κέντρα και αναβαθμίζοντας τις προσφερόμενες εμπειρίες. Προς αυτή την κατεύθυνση εμπλουτίζουμε το τουριστικό μας προϊόν, ενδυναμώνοντας και προωθώντας τον αθλητικό τουρισμό, τον ιατρικό τουρισμό, τον καταδυτικό τουρισμό, τον αγροτικό τουρισμό τον επιχειρηματικό τουρισμό, τον πολιτιστικό/θρησκευτικό τουρισμό, μεταξύ άλλων, στοχεύοντας παράλληλα στην επέκταση της τουριστικής περιόδου και άμβλυνση του προβλήματος της εποχικότητας.
9 Ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης έκανε λόγο για το ότι το μεταναστευτικό αποτελεί δυνητικά δημοσιονομική βόμβα. Ποιες πολιτικές θα εφαρμόσετε για να διασφαλίσετε ότι το μεταναστευτικό δεν θα αποτελεί πληγή στα ταμεία του κράτους;
ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ
Πριν από όλα να τονίσω ακόμη μια φορά ότι σεβόμαστε απόλυτα τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων και ότι είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε άσυλο σε αποδεδειγμένα κατατρεγμένους και απελπισμένους ανθρώπους, όσο επιτρέπουν οι δυνατότητές μας.
Σήμερα όμως η χώρα μας αντιμετωπίζει ένα δυσβάστακτο βάρος, πολύ περισσότερο από αυτό που μας αναλογεί και μάλιστα από υπερβολικές ροές μεταναστών που δεν θεωρούνται πρόσφυγες ή άνθρωποι που βρίσκονται σε κίνδυνο. Το 2021 είχαμε 13.235 αιτήσεις ασύλου σε σχέση με 7.094 το 2020, μια αύξηση της τάξης του 87%, ενώ από τον Ιανουάριο μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, οι αιτήσεις ασύλου έχουν ανέλθει σε 18.345.
O υπουργός Οικονομικών αλλά και ο υπουργός Εσωτερικών μίλησαν για το μεταναστευτικό και ανέφεραν ότι πρόκειται για μια εν δυνάμει βόμβα όσον αφορά το κράτος προνοίας και αυτή είναι μια πραγματικότητα.
Έχουμε την υποχρέωση να βάλουμε όρια και κανόνες. Να διαφυλάξουμε τη νομιμότητα και να αντιμετωπίσουμε παράνομα φαινόμενα και ενδεχόμενες υβριδικές απειλές. Δεν γίνεται να είναι η Κύπρος μια χώρα υπό κατοχή χωρίς έλεγχο και με ελεύθερη πρόσβαση, εφόσον οι επιπτώσεις είναι πολλαπλές, μεταξύ άλλων και στην οικονομία όπως αναφέρατε.
1. Αυστηρότερη επιτήρηση διαύλων εισόδου.
2. Συμφωνίες επαναπατρισμού.
3. Και οι δικαιούχοι πολιτικού ασύλου να ενταχθούν στην κοινωνία και στην παραγωγή.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα είναι ένα ευαίσθητο, σύνθετο και πολύπλοκο θέμα, το οποίο δεν μπορεί να λυθεί οριστικά όσο υφίστανται οι αιτίες που το δημιουργούν. H αποτελεσματική διαχείριση του ζητήματος, απαιτεί έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, στη βάση των δυνατοτήτων της χώρας μας, με σεβασμό πάντοτε στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις μας έναντι των διεθνών και ευρωπαϊκών συμβάσεων. Από κει και πέρα, παρατηρώ ότι η απερχόμενη κυβέρνηση απέτυχε παταγωδώς ως προς τη διαχείριση του ζητήματος. Η απουσία ενός γρήγορου και αποτελεσματικού συστήματος εξέτασης αιτήσεων ασύλου αλλά και η υιοθέτηση ξενοφοβικών πρακτικών που έρχονται σε ρήξη με διεθνείς συμβάσεις και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, δεν έδωσαν λύσεις στο πρόβλημα, αντίθετα το διόγκωσαν. Ένας φράχτης 20 χιλιομέτρων, μας στοίχισε 2 εκατομμύρια. Αν προχωρήσουμε σε φράχτη σε όλο το μήκος της Πράσινης Γραμμής, όπως εξήγγειλε ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου και που θα μελετήσει λέει ο κ. Χριστοδουλίδης, θα μιλάμε για δεκάδες εκατομμύρια. Ξέρετε τους φράχτες δεν τους επιδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, επιβαρύνουν απευθείας τα δημόσια ταμεία. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των κονδυλίων εκατομμυρίων που χορηγεί η Ε.Ε. για το μεταναστευτικό, εμείς επιμένουμε ότι χρειάζεται ορθή αξιοποίηση, διαφάνεια και λογοδοσία. Έλαβαν σχεδόν 200 εκατομμύρια από την Ε.Ε., για τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος. Μπορούν να ενημερώσουν τον κυπριακό λαό πώς αξιοποίησαν αυτά τα κονδύλια; Για το κέντρο φιλοξενίας στο Πουρνάρα, έλαβαν 20 περίπου εκατομμύρια και βλέπουμε όλοι σε πόσο άσχημη κατάσταση βρίσκεται. Για εμάς, η ανθρώπινη μεταχείριση των προσφύγων και μεταναστών είναι χρέος. Στόχος μας είναι να επιταχυνθούν δραστικά οι διαδικασίες ώστε να επιτευχθεί ταχεία εξέταση αιτήσεων. Με νέα διαδικασία διαλογής των αιτήσεων ανάμεσα στις προδήλως αβάσιμες και στις προδήλως βάσιμες που θα συνδέεται με μια σταθερή και αποτελεσματική διαδικασία εθελούσιας επιστροφής και επαναπατρισμού με την αρωγή της Ε.Ε., καθώς και με την επιδίωξη συνομολόγησης από την Κυπριακή Δημοκρατία διμερών συμφωνιών επανεισδοχής με τρίτα κράτη. Ταυτόχρονα, θα εκσυγχρονιστεί η Στρατηγική Απασχόλησης Ξένου Εργατικού Δυναμικού, στη βάση της Αρχής της Ίσης Μεταχείρισης στην Απασχόληση, με κύριο στόχο την καταπολέμηση της εργασιακής εκμετάλλευσης των μεταναστών αλλά και της ομαλής ένταξής τους στην κοινωνία και την αγορά εργασίας.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
Το μεταναστευτικό αποτελεί ένα από τα ζητήματα που ανησυχεί δικαιολογημένα σε μεγάλο βαθμό τους πολίτες. Τα δεδομένα ως έχουν σήμερα, αφορούν μεταξύ άλλων και μια συνειδητή προσπάθεια από πλευράς Τουρκίας να εργαλειοποιήσει ανθρώπους, προωθώντας συνεχώς παράτυπους μετανάστες μέσω της Πράσινης Γραμμής. Είναι ένα θέμα που πρέπει μακριά από λαϊκισμούς, αλλά με πολύ συγκεκριμένες ενέργειες, η Κύπρος να σταματήσει να είναι ελκυστικός προορισμός.
Αναγνωρίζοντας τις σημαντικές ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβάνοντας και τις βελτιώσεις στις διαδικασίες, μέσα από τις προτάσεις μας να ενισχύσουμε τις προσπάθειες για άμεση εξέταση ασύλου και για άμεση επιστροφή των πρόδηλα αβάσιμων αιτήσεων, διαφυλάσσουμε την επιδοματική πολιτική μας καταπολεμώντας την κατάχρησή τους, ενώ παράλληλα αξιοποιούμε τον αδρανή πληθυσμό που εξαρτάται για μεγάλη χρονική περίοδο από επιδόματα στην αγορά εργασίας, εκεί όπου υπάρχει ανάγκη.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο παρέχουμε συμβουλευτικές υπηρεσίες σε χρονικό πλαίσιο μιας εβδομάδας σε αιτούντες ασύλου των οποίων η αίτηση δεν έχει πιθανότητες επιτυχίας, με σκοπό την έναρξη διαδικασίας επιστροφής εντός τριών εβδομάδων. Εξετάζοντας άμεσα τις νέες και εκκρεμούσες αιτήσεις ασύλου στόχος είναι τα πρόσωπα των οποίων οι αιτήσεις είναι πρόδηλα αβάσιμες να επιστρέφονται και να απελαύνονται στις χώρες τους. Ταυτόχρονα στόχος είναι οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας να εντάσσονται στην αγορά εργασίας. Για τη γρήγορη εξέταση των αιτήσεων ενισχύουμε τον αριθμό των εξεταστών αιτήσεων ασύλου για περίοδο 3 χρόνων, με στόχο την εξέταση επιπλέον 3.000 αιτήσεων τον μήνα.
Παράλληλα διαφυλάσσουμε ότι το σύνολο των ληπτών του έκτακτου επιδόματος πού παραχωρείται από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, σε δικαιούχους που είναι οι αιτητές ασύλου, πριν και κατά τη διάρκεια εξέτασης του αιτήματός τους, θα συμμετέχουν, καθημερινά, σε δραστηριότητες, που συνδέονται με την προσφορά προς το Κράτος που τους φιλοξενεί. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά στους λήπτες Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ), σε δικαιούχους που είναι οι κάτοχοι Διεθνούς Προστασίας, θα λαμβάνουν μέρος σε καθημερινή βάση σε δραστηριότητες που έχουν ως απώτερο σκοπό την ομαλή ένταξή τους στην κυπριακή κοινωνία και στην αγορά εργασίας. Οι δραστηριότητες αυτές, αφορούν στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και στην εργοδότησή τους σε βιοτεχνίες και μικρές επιχειρήσεις, με τα έξοδα να μην επιβαρύνουν τον εργοδότη αλλά να καλύπτονται από το ΕΕΕ.
Στόχος η απαλλαγή της Κύπρου ως ελκυστικός προορισμός λόγω και των επιδοματικών πολιτικών που απολαμβάνουν.
Για να είναι εφικτά όλα τα πιο πάνω προχωρούμε στη σύσταση Υφυπουργείου Μετανάστευσης, στα πρότυπα άλλων κρατών της Ε.Ε., με πλήρη προγραμματισμό, συντονισμό, οργάνωση, εποπτεία και την ευθύνη αξιολόγησης και αναβάθμισης των Υπηρεσιών/Τμημάτων που θα υπάγονται σ’ αυτό, με σκοπό την επίλυση των υφιστάμενων προβλημάτων και προκλήσεων που παρουσιάζονται.
Διαβάστε τις υπόλοιπες ερωτήσεις και απαντήσεις των υποψηφίων των Προεδρικών Εκλογών 2023