Η κοινή θέση ότι οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ είναι προς την ορθή κατεύθυνση και επιτρέπουν την «εθνική ιδιοκτησία» της δημοσιονομικής πορείας του κάθε κράτους-μέλους, εκφράστηκε σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, παρουσία της Προέδρου της Βουλής Αννίτας Δημητρίου και του Υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού στο Σπίτι της Ευρώπης.
Το Συμβούλιο της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (τριμερής διάλογος) κατέληξαν τις πρωινές ώρες του περασμένου Σαββάτου σε κατ’ αρχήν συμφωνία επί της τέταρτης αναθεώρησης των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ (Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης).
H ουσιαστική διαφορά των νέων δημοσιονομικών κανόνων είναι ότι οι αναλύσεις θα βασίζονται στην έρευνα βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους της κάθε χώρας (Debt Sustainability Analysis, DSA) βάσει τής οποίας θα καθορίζονται πολυετείς ανά χώρα δημοσιονομικές πορείες (expenditure paths) από την Επιτροπή.
Για τα κράτη-μέλη με δημόσιο χρέος άνω της τιμής αναφοράς του 60% του ΑΕΠ ή με δημοσιονομικό έλλειμμα άνω της τιμής αναφοράς του 3% του ΑΕΠ (κριτήρια Μάαστριχτ), θα καθορίζεται από την Επιτροπή ανώτατο όριο αύξησης ονομαστικών καθαρών δαπανών (nominal net expenditure growth), λαμβάνοντας υπόψη και τις επενδύσεις του κάθε κράτους-μέλους. Οι προηγούμενοι κανόνες θεωρούνταν πιο πολύπλοκοι και κατά πολλούς αναλυτές δύσκολα εφαρμόσιμοι.
«Οι νέοι κανόνες στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην απλοποίηση, στη διαφάνεια και στην ενίσχυση της εθνικής κυριότητας του δημοσιονομικού πλαισίου και στη βελτίωση της συμμόρφωσης των κρατών μελών με τις απαιτήσεις του για ρεαλιστική καθοδική πορεία του δημόσιου χρέους και περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος», ανέφερε σε χαιρετισμό της η κ. Δημητρίου, προσθέτοντας ότι προσδοκούμε ότι το καταληκτικό κείμενο που θα υιοθετηθεί μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας των τριλόγων θα επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, αφενός συμβάλλοντας στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των ιδιαίτερων και αναδυόμενων προκλήσεων της κάθε χώρας ξεχωριστά, μέσω της κατάργησης της ενιαίας προσέγγισης και αφετέρου παρέχοντας επαρκές δημοσιονομικό χώρο για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις με προστιθέμενη αξία, ιδιαίτερα υπό το φως της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Σε σχέση με την Κύπρο, η κ. Δημητρίου εξέφρασε την προσδοκία ότι οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες θα συμβάλουν στην απρόσκοπτη συνέχιση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς τροχιάς οικονομικής ανάπτυξης, της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ενώ υπογράμμισε ότι η εμβάθυνση της κοινωνικής διάστασης των νέων κανόνων είναι εκ των ων ουκ άνευ για τη διασφάλιση ενός πιο ελπιδοφόρου μέλλοντος για τις επόμενες γενεές, ώστε η πρόοδος στους οικονομικούς δείκτες πρωτίστως να αντανακλά την πρόοδο και την ευημερία των πολιτών.
ΥΠΟΙΚ: Ετήσια προσαρμογή χρέους κατά 0,5% για την Κύπρο
Στην ομιλία του, ο Μάκης Κεραυνός είπε πως η χρησιμοποίηση του δείκτη των ονομαστικών καθαρών δαπανών, «μειώνει την πολυπλοκότητα σε σχέση με το προηγούμενο πλαίσιο διακυβέρνησης και ενισχύει τη διαφάνεια», επισημαίνοντας πως σε σχέση δηλαδή με το προηγούμενο πλαίσιο, καταργείται ο στόχος του διαρθρωτικού ισοζυγίου (structural balance), του οποίου ο υπολογισμός έχει αξιολογηθεί ως «πολύπλοκος και αμφιλεγόμενος, αφού βασιζόταν στον υπολογισμό του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης μιας χώρας».
«Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, δεδομένου ότι η Κύπρος βρίσκεται πάνω από το όριο του χρέους, αυτό θα πρέπει να μειωθεί με σταδιακό τρόπο, κάτι το οποίο αναμένεται να επιτευχθεί με βάση τις προβλέψεις μας», ανέφερε.
Εξήγησε ότι για τις χώρες που έχουν δείκτη χρέους ως προς το ΑΕΠ πάνω από 90% ο στόχος θα καθορίζεται για μείωση κατά 1% κάθε χρόνο, ενώ για τις χώρες με δείκτη χρέους κάτω από 90% η μείωση καθορίζεται στο 0,5% ετησίως, με την Κύπρο να βρίσκεται κάτω από το όριο του 90%.
«Επομένως είναι πιο εύκολο για μας και εν πάσει περιπτώσει ο στόχος και ο προγραμματισμός είναι να το μειώσουμε πολύ και το 2026 να είμαστε 60%», πρόσθεσε.
Καταλήγοντας, ο κ. Κεραυνός ανέφερε ότι ως Κυβέρνηση, θεωρούμε γενικά ότι οι αλλαγές που έχουν επέλθει στο οικονομικό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και ότι είναι υποβοηθητικό για τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. να εφαρμόσουν συνετές δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές, σε ένα ιδιαίτερα μεταβαλλόμενο και γεμάτο προκλήσεις διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
Στην δική της ομιλία, η Πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οικονομικών, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, είπε πως στους νέους κανόνες εισάγεται μια νέα απλούστερη διαδικασία δημοσιονομικής εποπτείας του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών με μεσοπρόθεσμη εστίαση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ενώ η δημοσιονομική εποπτεία θα επικεντρώνεται σε ένα ενιαίο δείκτη, τους πολυετείς στόχους καθαρών δαπανών των κρατών μελών.
Ανέδειξε θετικές πτυχές της μεταρρύθμισης την κατάργηση του κανόνα του 1/20, δηλαδή του κανόνα που επιβάλλει υποχρέωση στα κράτη με χρέος άνω του 60% (του ΑΕΠ) να μειώσουν κατά 1/20 ετησίως την υπέρβασή τους ώστε να επιτύχουν τον στόχο του 60%, την αντικατάσταση του «μη παρατηρήσιμου δείκτη» με ένα παρατηρήσιμο δείκτη καθαρών δαπανών και τη διαφοροποίηση της πορείας δημοσιονομικής προσαρμογής στη βάση των ιδιαίτερων αναγκών του κάθε κράτους μέλους.
Σημείωσε επίσης την εθνική «ιδιοκτησία» της δημοσιονομικής τροχιάς, θα μας επιτρέψει να θέσουμε τις προτεραιότητες πολιτικής μας με πιο σαφή τρόπο, ενώ σαν Κοινοβούλιο χαιρετίζουμε την αυξημένη διαφάνεια την οποία συνεπάγεται το νέο πλαίσιο.
«Παρά την καλή επίδοση της Κύπρου, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι το νέο πλαίσιο θα επιφέρει κάποιες αλλαγές και στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε, τόσο η εκτελεστική όσο και η νομοθετική εξουσία. Για παράδειγμα, οι Συμπληρωματικοί Προϋπολογισμού θα πρέπει να υποβάλλονται πλέον κάτω από πολύ πιο αυστηρές συνθήκες», κατέληξε.
Ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Μιχάλης Περσιάνης ανέφερε ότι παρά τις αδυναμίες στις υποθέσεις εργασίας, όπως τις γενικευμένες πανευρωπαϊκές παραδοχές και «αντικρρουόμενες υποθέσεις εργασίας που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα του χρέους», οι νέοι κανόνες έχουν θετικά στοιχεία αφού αποδυναμώνονται «μη παρατηρήσιμες παραμέτροι» όπως το παραγωγικό κενό (output gap), ενώ το DSA θεωρείται καλύτερη για την δυναμική σταθερότητα του χρέους.
Όπως είπε, με το νέο πλαίσιο ενισχύεται η δυναμική για (πραγματικές) μεταρρυθμίσεις με έμφαση στους ευρωπαϊκούς στόχους, ενισχύεται η κοινωνική διάσταση του προϋπολογισμού, ενώ «μειώνονται τα άλλοθι για μεταρρύθμιση ή αναπτυξιακές δαπάνες με την αξιοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων».
«Δυσχεραίνεται η χρήση των Συμπληρωματικών Προϋπολογισμών», πρόσθεσε.
Ο κ. Περσιάνης σημείωσε τις «συστηματικά πιο απαισιόδοξες» εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα μακροοικονομικά μεγέθη στην Κύπρο, με αποτέλεσμα να ζητείται υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα από τις κυπριακές αρχές, επισημαίνοντας ότι είναι καλύτερα να έχουμε λάθη υπέρ της δημοσιονομικής σταθερότητας, ενώ σε καθοδικό οικονομικό κύκλο μπορεί να οδηγήσει σε ανάγκη για μεγαλύτερη λήψη μέτρων.
Επεσήμανε επίσης ότι συνήθως οι προβλέψεις του DSA είναι καλές όταν επικρατούν ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες (procyclical) αλλά μπορεί να αλλάξει γρήγορα. «Επομένως δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός», κατέληξε.
Στην εκδήλωση μίλησαν μέσω τηλεδιάσκεψης ο Τζιάκομο Λόι, ερευνητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η Λουθία Ροντρίγκεζ Μουνιόθ, επικεφαλής των δημοσιονομικών κανονων του Ισπανικου Δημοσιονομικού Συμβουλίου και επικεφαλής της ομάδας των Ευρωπαϊκών Δημοσιονομικών Συμβουλίων κατά τη συζήτηση των νέων δημοσιονομικών κανόνων.
ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αύξηση ΑΕΠ και επιβράδυνση πληθωρισμού προβλέπει για την Κύπρο η Κομισιόν