Ως «κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση», χαρακτήρισε ο γνωστός οικονομολόγος Τάσος Γιασεμίδης την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου να δημοσιεύσει, την Τρίτη, αναλυτικά στοιχεία επιτοκίων για καταθέσεις και δάνεια για κάθε πιστωτικό ίδρυμα της χώρας.
Όπως επεσήμανε, σε παρέμβασή του στην εκπομπή του ΣΙΓΜΑ «Μεσημέρι και Κάτι», η δημοσιοποίηση των καταθετικών και των δανειστικών επιτοκίων, επιτρέπει σε καταθέτες και δανειολήπτες να σχηματίσουν μία εικόνα ως προς τι συμβαίνει στην αγορά. Προειδοποίησε, ωστόσο, πως ο κάθε ένας θα πρέπει να αξιολογεί την όποια απόφασή του με βάση τα δικά του στοιχεία και δεδομένα, αφού δεν είναι βέβαιο πως στο τέλος της ημέρας θα λάβει τα επιτόκια που έχουν ανακοινωθεί.
Υπενθυμίζεται πως πρόθεση της ΚΤΚ είναι να δημοσιεύει σε μηνιαία βάση, αρχής γενομένης από τα στοιχεία Ιουλίου του 2024, αναλυτικά στοιχεία σταθμικού μέσου επιτοκίου στη βάση εκείνων που της αποστέλλονται από τα πιστωτικά ιδρύματα.
Με βάση τα στοιχεία της ΚΤΚ, τα καταθετικά και δανειστικά επιτόκια (ενός έτους) έχουν ως εξής:
Η πλεονάζουσα ρευστότητα ο ένοχος για την «ψαλίδα»
Αναφερόμενος στην «ψαλίδα» που υφίσταται μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων, ο κ. Γιασεμίδης «έδειξε» την πλεονάζουσα ρευστότητα των κυπριακών τραπεζών ως τον βασικό ένοχο πίσω από τη δυστοκία τους να προχωρήσουν σε μειώσεις των δανειστικών επιτοκίων, καθώς και σε αυξήσεις των καταθετικών.
«Βλέπουμε ότι τα καταθετικά επιτόκια στην Κύπρο βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα διότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός». Όπως εξήγησε, υπάρχει μεγάλη ρευστότητα στις τράπεζες αυτή τη στιγμή, πέραν των €28 δισεκατομμυρίων, οπότε δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των τραπεζών για να αντλήσουν ρευστότητα και να αυξήσουν τα επιτόκια τους. Αυτό διατηρεί τα καταθετικά επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα, σε αντίθεση με τα δανειστικά.
Κληθείς δε να σχολιάσει τους λόγους για τους οποίους τα καταθετικά επιτόκια δεν αυξάνονται με τον ίδιο ρυθμό όπως τα δανειακά, όταν επί της ουσίας αυτά ρυθμίζονται από την ΕΚΤ, η οποία σήμερα αναμένεται να ανακοινώσει μειώσεις επιτοκίων, ο κ. Γιασεμίδης υπέδειξε και πάλι πως αυτό οφείλεται στο γεγονός πως δεν υπάρχει ανταγωνισμός, καθώς τα τραπεζικά ιδρύματα δεν χρειάζονται περισσότερη ρευστότητα.
Γιατί δεν δανείζουν οι τράπεζες
«Υπάρχει πάρα πολλή ρευστότητα αυτή τη στιγμή, την οποία οι τράπεζες δύσκολα μπορούν να διοχετεύσουν σε νέα δάνεια», σημείωσε, εστιάζοντας σε δύο βασικούς λόγους.
Ο πρώτος οφείλεται στο γεγονός πως κάποιος χρειάζεται γύρω στο 30% ίδια κεφάλαια για να πάρει ένα δάνειο και δεύτερον το κόστος χρηματοδότησης. Όπως εξήγησε, οι μισθοί ή τα κέρδη των επιχειρήσεων δεν έχουν αυξηθεί με τον ίδιο τρόπο που είδαμε τις αυξήσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες. «Αυτή τη στιγμή η δανειοδότηση είναι δύσκολη από τη μία και από την άλλη δεν υπάρχει το κίνητρο για τις τράπεζες να προχωρήσουν στις αυξήσεις των επιτοκίων για να αντλήσουν ρευστότητα», συμπλήρωσε.
Υπάρχουν εναλλακτικές
Παράλληλα, αναφέρθηκε και στην πτυχή των εναλλακτικών, φέρνοντας ως παράδειγμα την περίπτωση της Ελληνικής Τράπεζας, η οποία χθες προχώρησε σε έκδοση ομολόγου με επιτόκιο 4%.
«Αντιλαμβάνεστε ότι άλλα προϊόντα εκτός των καταθέσεων ενδεχομένως να δίνουν μεγαλύτερες αποδόσεις στους καταθέτες είτε είναι φυσικά, είτε είναι νομικά πρόσωπα», σημείωσε. Στάθηκε δε, στον κανόνα «υψηλότερη απόδοση, αυξημένο ρίσκο».
Επιπρόσθετα, επικεντρώθηκε και στον παράγοντα «χρόνος», φέρνοντας ως παράδειγμα τα καταθετικά επιτόκια που συνοδεύονται με προθεσμία ενός έτους, εξηγώντας πως οι επιχειρήσεις είναι δύσκολο να κρατήσουν κατατεθειμένα ποσά για 12 μήνες, καθώς ενδεχομένως να χρειαστεί να τα χρησιμοποιήσουν, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρχουν και πρόστιμα σε περίπτωση που κάποιος «σπάσει» ένα γραμμάτιο των 12 μηνών.
Διαβάστε επίσης: Επιτόκια: Το μυστήριο της ψαλίδας και η «αμαρτωλή» ρευστότητα - Μπαίνει φρένο στις αυξήσεις