Οι εικόνες καταστροφής από την περιοχή της Βαλένθια συγκλόνισαν τον κόσμο καθώς, μέσα σε λίγα μόλις λεπτά, εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από την τεράστια πλημμύρα που σάρωσε την περιοχή. Οι νεκροί μέχρι στιγμής ανέρχονται στους 219, με 93 ανθρώπους να παραμένουν αγνοούμενοι. Ο συνολικός αριθμός των νεκρών, σύμφωνα με εκτιμήσεις, αναμένεται να υπερβεί τους 400. Τι θα συνέβαινε στις πόλεις της Κύπρου αν βρίσκονταν αντιμέτωπες με μια βροχόπτωση αντίστοιχη της Βαλένθια; Και πώς μπορείτε να δείτε αν κινδυνεύει το δικό σας σπίτι;
Τι είναι το φαινόμενο της «ψυχρής σταγόνας» που έφερε την καταστροφή στην Ισπανία
Προ ημερών, ο Μετεωρολογικός Λειτουργός Μιχάλης Μούσκος μίλησε στην εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» του ΣΙΓΜΑ για το ακραίο καιρικό φαινόμενο που έπληξε την Ισπανία και το οποίο στην περιοχή αποκαλούν "ψυχρή σταγόνα". Ο κ. Μούσκος εξήγησε ότι το φαινόμενο συνδέεται με το λεγόμενο Rex Block, «δηλαδή ένα σύστημα το οποίο είναι μπλοκαρισμένο, δεν κινείται. Όλη η βροχόπτωση η οποία δημιουργείται στη νότια πλευρά αυτού του Rex Block -διότι η βόρεια πλευρά έχει το ψηλό, στη νότια πλευρά έχει τη χαμηλή πίεση- δεν κινείται και όλες αυτές οι καταιγίδες οι οποίες δημιουργούνται από τον ψυχρό αέρα πάνω από τα θερμά νερά του Ατλαντικού κινούμενα προς την Ισπανία δημιουργούν έντονες καταιγίδες».
Αυτές οι καταιγίδες μπορεί να πάρουν εξαιρετικά ακραίες μορφές, όπως υπερκύτταρα, σημείωσε ο κ. Μούσκος, προκαλώντας μέσα σε 24-30 ώρες βροχή που φτάνει να ισοδυναμεί με τη βροχόπτωση που κανονικά πέφτει σε ολόκληρο το έτος.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καταρρεύσουν τα αντιπλημμυρικά συστήματα της περιοχής, καθώς οι έντονες βροχοπτώσεις ήταν αδύνατο να αντιμετωπιστούν. Ο κ. Μούσκος ανέφερε ότι το φαινόμενο ήταν ιδιαίτερα τοπικό, καθώς άλλες περιοχές της Ισπανίας, ακόμα και πολύ κοντινές, δεν αντιμετώπισαν παρόμοια προβλήματα.
Τόνισε, επίσης, πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη προειδοποίηση σε τέτοιες περιπτώσεις, καθώς η σωστή ενημέρωση μπορεί να σώσει ζωές, επιτρέποντας στους πολίτες να αντιληφθούν τον κίνδυνο και να προφυλαχθούν εγκαίρως από τέτοιες καταστροφικές καταιγίδες.
Μπορεί να συμβεί κάτι αντίστοιχο και στην Κύπρο;
Ερωτηθείς αν όλο αυτό μπορεί να συμβεί και σε εμάς, ο κ. Μούσκος εξήγησε ότι, αν και κάτι τέτοιο είναι πολύ σπάνιο στην περιοχή μας, δεν είναι αδύνατο να συμβεί και στην Κύπρο. Όπως ανέφερε, όταν ένα χαμηλό σύστημα παραμένει για αρκετές μέρες σε μια περιοχή, κινούμενο πολύ αργά, και ειδικά όταν το κέντρο του βρίσκεται στη θάλασσα, μπορεί να προκαλέσει πλημμυρικά φαινόμενα, κάτι που έχουμε δει και στο παρελθόν. Ωστόσο, οι συνθήκες που οδηγούν σε τέτοια φαινόμενα είναι σπάνιες και δύσκολα προβλέψιμες.
Ένα από τα κύρια προβλήματα, σύμφωνα με τον κ. Μούσκο, είναι ότι η έλλειψη παρατηρήσεων στη θάλασσα καθιστά δύσκολη την ακριβή πρόβλεψη της πορείας και της επίδρασης αυτών των συστημάτων στην Κύπρο. Αν και τέτοια φαινόμενα είναι σπάνια, ο κ. Μούσκος σημείωσε ότι δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο τους, και η έγκαιρη παρακολούθηση και πρόγνωση είναι κρίσιμη για να μπορέσουμε να προετοιμαστούμε κατάλληλα σε περίπτωση που εμφανιστούν.
Επισημάνθηκε για άλλη μια φορά η ανάγκη για έγκαιρη προειδοποίηση και η σημασία της συνεχούς παρακολούθησης του καιρού, ειδικά όταν πρόκειται για ακραία καιρικά φαινόμενα που μπορούν να προκαλέσουν καταστροφές σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Που μπορείτε να δείτε αν κινδυνεύει το σπίτι σας
Με βάση την οδηγία 2007/60/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κράτη-μέλη έχουν την υποχρέωση να καταρτίσουν χάρτες κινδύνου για τις πλημμύρες (πλημμυρικούς χάρτες), οι οποίοι να δείχνουν και το βάθος της δυνητικής πλημμύρας. Εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη χαρτογράφηση του κινδύνου διεξήγαγε το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, το οποίο έχει διαθέσιμους στην ιστοσελίδα του Διαδραστικούς Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας, ώστε ο κάθε πολίτης να βλέπει άμεσα την ύπαρξη ή μη δυνητικού κινδύνου πλημμύρας και την πιθανή έκταση πλημμυρισμού της περιουσίας του με την εισαγωγή στοιχείων όπως π.χ. την οδό και αριθμό τεμαχίου της ακίνητης περιουσίας του.
Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων όρισε και τρία επίπεδα πιθανοτήτων:
- Πλημμύρα που επανέρχεται (στατιστικά) κάθε 20 χρόνια περίπου – το «ελαφρύ» περιστατικό
- Πλημμύρα που επανέρχεται (στατιστικά) κάθε 100 χρόνια περίπου – το «μετρίως σοβαρό» περιστατικό
- Πλημμύρα που επανέρχεται (στατιστικά) κάθε 500 χρόνια περίπου – το «πολύ σοβαρό» περιστατικό
Σημειώνεται ότι έχουν αναγνωριστεί 19 περιοχές δυνητικού κινδύνου στην ελεύθερη Κύπρο, οι οποίες αφορούν ποτάμιες ροές.
Ως αποτέλεσμα της μελέτης προκαταρκτικής αξιολόγησης κινδύνων πλημμύρας 2018, για την Κύπρο, η οποία εκπονήθηκε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ολοκλήρωση Μάιος 2020), αναγνωρίστηκαν 19 νέες, επιπρόσθετες, Περιοχές Δυνητικού Σημαντικού Κινδύνου Πλημμύρας ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των εν λόγω περιοχών σε 38.
Οι διαδραστικοί χάρτες, στους οποίους μπορείτε να βρείτε αν το υποστατικό σας κινδυνεύει από πλημμύρα, διατίθενται ξεχωριστά για τα επίπεδα πιθανοτήτων που αναφέρονται πιο πάνω.
Βρείτε το ακίνητό σας εδώ.
Διαβάστε επίσης: Αναβαθμίστηκε σε πορτοκαλί η προειδοποίηση - Έρχονται έντονα καιρικά φαινόμενα