Στο "παρά 5" σώθηκε το χαλλούμι στην βρετανική αγορά

Λίγες ώρες πριν η Βρετανία αποχωρήσει από την ΕΕ, δόθηκαν οι τελικές εγκρίσεις.

Επιμέλεια: Χρήστος Μιχάλαρος

Κυριολεκτικά στο "παρά 5" έσωσε την κατάσταση η Κυπριακή Δημοκρατία αναφορικά με το εμπορικό σήμα του χαλλουμιού στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά το θρίλερ της απώλειάς του πριν από δυο χρόνια και την τεράστια αναστάτωση που είχε προκύψει με τον τρόπο που λειτουργοί του Υπουργείου Εμπορίου χειρίζονταν το συγκεκριμένο θέμα για χρόνια. 

Σύμφωνα με ανώτατες πηγές του Υπουργείου οι οποίες μίλησαν στην τηλεόραση του SIGMA, την 31η Ιανουαρίου και ελάχιστες ώρες πριν η χώρα αποχωρήσει και επισήμως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έπεσαν οι τελικές εγκρίσεις για την εγγραφή του εμπορικού σήματος του χαλλουμιού ως κυπριακό προϊόν. 

Με αυτό τον τρόπο το κυπριακό τυρί παραμένει κυπριακό και στο -μη ευρωπαϊκό πλέον- Ηνωμένο Βασίλειο. Ως εκ τούτου, μόνο οι Κύπριοι παραγωγοί οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο των δικαιούχων της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορούν να το παράγουν και να το διοχετεύουν στην βρετανική αγορά. 

Η εν λόγω εξέλιξη ήρθε μετά από αίτηση που υπέβαλε η Κυπριακή Δημοκρατία και το Υπουργείο Εμπορίου με την συμβολή της Νομικής Υπηρεσίας στις βρετανικές Αρχές τον Μάιο του 2018. 

Παράλληλα, σε ισχύ βρίσκεται και το εμπορικό σήμα για το χαλλούμι στην ευρωπαϊκή αγορά. 

Έπιασαν τόπο τα κονδύλια

Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του Υπουργού Εμπορίου Γιώργου Λακκοτρύπη, στον Προϋπολογισμό του 2019, το Υπουργείο Εμπορίου είχε περιλάβει κονδύλι ύψους €30.000, το οποίο προοριζόταν για δαπάνες εξόδων εγγραφής εμπορικών σημάτων για το κυπριακό τυρί, το οποίο και δαπανήθηκε στο σύνολό του. 

Επιπλέον, στον προϋπολογισμό του 2020 είχε εγκριθεί αύξηση των πιστώσεων σε €50.000, ώστε να υπάρξει δυνατότητα εγγραφής εμπορικών σημάτων και σε νέες αγορές, όπου υπάρχει δυναμική για σημαντικές εξαγωγές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, μετά το Ηνωμένο Βασίλειο, διαδικασίες εγγραφής για Πιστοποιόν Εμπορικό Σήμα “χαλλούμι” είναι σε εξέλιξη στην Αυστραλία, Κίνα, Νότια Αφρική, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το εμπορικό σήμα έχει εγγραφεί και στην Συρία. 

Την αρμοδιότητα για την υπεράσπιση των νομικών υποθέσεων που αφορούν στην υπεράσπιση του χαλλουμιού έχει η Νομική Υπηρεσία.

Στον “αέρα” παραμένει ο φάκελος ΠΟΠ

Ωστόσο, η κατοχύρωση του χαλλουμιού ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) βρίσκεται ακόμα σε εκκρεμότητα, με τις διαδικασίες προσώρας να έχουν κολλήσει.

Ξένα δημοσιεύματα αποδίδουν την ευθύνη της αδυναμίας στην “πολιτική διάσταση” του θέματος, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδόν αποφεύγει την συζήτηση. 

Συγκεκριμένα, μετά από ερώτηση που είχε υποβάλλει με την διαδικασία του “κατεπείγοντος” ο Κύπριος Ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδάκης στις 29 Ιανουαρίου 2019 αλλά απαντήθηκε μόλις στις 21 Ιανουαρίου 2020 (!), ο Janusz Wojciechowski, αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος για θέματα Γεωργίας, η ονομασία “Χαλλούμι/Hellim” αποτελεί έμβλημα για την Κύπρο με την κοινή αντίληψη για μια προσωρινή λύση για το προϊόν, θα εφαρμοστεί εν αναμονή της λύσης του Κυπριακού Προβλήματος. 

“Οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν προσηλωθεί πλήρως στην ολοκλήρωση της εξέτασης του φακέλου αίτησης ΠΟΠ, από την υποβολή του στις 17 Ιουλίου 2014. Η πρώτη αξιολόγηση της αίτησης, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1151/2012,  κατέληξε σε θετικό συμπέρασμα και η αίτηση καταχώρισης του προϊόντος “Χαλλούμι/Hellim” ως ΠΟΠ, δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο διαδικασίας ένστασης στις 28 Ιουλίου 2015. Υποβλήθηκαν εννέα παραδεκτές ενστάσεις. Η Επιτροπή εξακολουθεί να εργάζεται για τη διεκπεραίωση του φακέλου σύμφωνα με την κοινή αντίληψη σχετικά με μια προσωρινή λύση για το προϊόν”, είχε αναφέρει ο Επίτροπος. 

Λευκός χρυσός, αλλά…

Σε εκτενές του δημοσίευμα στο τέλος του 2019, το Associated Press ανέφερε ότι η βασική δυσκολία για την κατοχύρωση έγκειται σε διαμάχη σχετικά με τον τρόπο παραγωγής και εμπορίας του χαλλουμιού από τα κατεχόμενα της Κύπρου σε ξένες αγορές, καθώς το ψευδοκράτος αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία και τα αγαθά που παράγονται εκεί δεν μπορούν να τύχουν απευθείας εξαγωγής. 

Στο σχετικό ρεπορτάζ το χαλλούμι χαρακτηρίζεται ως “λευκός χρυσός” της κυπριακής οικονομίας, που παρασκευάζεται από κατσικίσιο και πρόβειο γάλα και είναι βραβευμένο για την ικανότητά του να αντέχει σε σχάρα χωρίς τήξη.

Με βάση τον κυπριακό φάκελο που κατατέθηκε στην ΕΕ το “χαλλούμι/hellim” πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 51% πρόβειο και αίγειο γάλα. Αυτό συμβαδίζει με μια παραδοσιακή κυπριακή συνταγή που χρονολογείται περίπου 500 χρόνια, όταν οι αγελάδες ήταν ένα είδος στην Κύπρο. 

Τώρα, το χαλλούμι είναι φτιαγμένο κυρίως με γάλα αγελάδας.

Το ετήσιο συνάλλαγμα που εισρέει στην Κύπρο από τις εξαγωγές χαλλουμιού σε ξένες χώρες υπολογίζεται στα €200 εκ. ενώ οι Κύπριοι παραγωγοί εκτιμούν ότι η ζήτηση του προϊόντος από το εξωτερικό θα αυξηθεί “χάρις στην αυξανόμενη δημοτικότητά του ως εναλλακτική λύση για το κρέας”.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ